Aptos Price (APT)

Aptos (APT) Nedir?

Aptos; Move isimli yeni nesil akıllı sözleşme programlama dilini kullanan birinci katman Hisse İspatı (Proof of Stake - PoS) blockchain ağı. Kullandığı Rust tabanlı programlama dili, eski adı Facebook olan Meta şirketinin Diem stablecoin projesinde çalışan blockchain mühendisleri tarafından bağımsız biçimde geliştirildi.

Aptos'un hedefi, web3 standardının benimsenmesini artırmak ve gerçek hayattaki kullanıcı sorunlarını çözmek adına DApp ekosistemini güçlendiren blockchain haline gelmek.

Paralel yürütme yöntemi sayesinde PoS blockchain teorik işlem çıktısını artırarak, saniye başına işlem sayısını (tps) 150 binin üzerine çıkarabiliyor.

Mart 2022'de Aptos, girişim sermayesi şirketi Andreessen Horowitz (a16z) liderliğinde gerçekleşen tohum yatırım turunda 200 milyon dolar fon elde etti. Finansman turunda Tiger Global ve Multicoin Capital gibi kripto ekosisteminin önde gelen diğer isimleri de vardı. Temmuz ayına hızla ulaşan girişim, Jump Crypto ve Sam Bankman-Fried'in sahip olduğu FTX Ventures şirketlerinin liderlik ettiği A Serisi yatırım turunda 150 milyon dolar daha topladı.

İki ay sonra Binance Labs, açıklanmayan miktarda stratejik bir yatırım yaparak Aptos'un değerini eylül ayında 4 milyar dolara kadar çıkardı.

18 Ekim 2022'de Aptos, mainnet aşamasına geçti ve Aptos projesinin gerçek anlamda doğuşu 12 Ekim 2022'de gerçekleşti.

Aptos Kurucusu Kim?

Aptos, her ikisi de eski Meta çalışanları olan Mo Shaikh ve Avery Ching tarafından ortaklaşa kuruldu. Şirketin şu anki CEO'su olan Mo, uzun yıllara dayanan çok uluslu finansal hizmetler, blockchain ve kripto para deneyimine sahip bir isim. LinkedIn profil sayfasında yer alan bilgiye göre, ürün ölçeklendirme konusunda uzman biri. Ayrıca özel ve risk sermayesi piyasalarında da deneyime sahip.

Ching ise Aptos şirketinin CTO'su konumunda. Kendisi bir yazılım mühendisi ve Meta'nın baş yazılım mühendisleri arasında yer alıyordu.

İkili, Meta bünyesindeki Diem blockchain projesinde birlikte çalıştı. Ocak 2022'de Diem projesi sona erdiğinde Shaikh ve Ching, Aptos Labs'ı oluşturmak için ortaklık kurmaya karar verdi. Dolayısıyla Aptos'un, Diem stablecoin projesindeki teknik özelliklerin bazılarını kullanması şaşırtıcı değil.

Aptos ekibinin diğer üyeleri arasında Diem araştırmacıları, tasarımcıları ve mühendisleri yer alıyor.

Aptos Neden Farklı?

Öncelikle Aptos ekibi, geliştirdikleri ağın saniyede 150 binden fazla işlem (tps) gerçekleştirebileceğini iddia ediyor. Kıyaslama gerekirse Ethereum mainnet'inin tps değeri 12 ila 15 civarında.

Bu yüksek işlem hacmine, Bizans hata toleransı (BFT) PoS konsensüs mekanizmasını kullanarak çalışan paralel yürütme motoru (Block-STM) aracılığıyla ulaşılabiliyor. Açıklamak gerekirse, çoğu blockchain yapısında işlemler sırayla yürütülür. Yani, işlemlerden herhangi biri başarısız olursa veya ağ çok yüksek taleple karşılaşırsa zincirdeki tüm işlemler durma noktasına gelebilir.

Aptos açısından bakıldığında tüm işlemler aynı anda işleniyor ve sonraki adımlarda doğrulanıyor. Başarısız işlemler, blockchain üzerindeki çakışmaları tespit eden ve yöneten "yazılım işlemsel bellek kitaplıkları" sayesinde yeniden yürütülüyor veya iptal ediliyor.

Aptos, Solidity isimli EVM tabanlı programlama diline avantaj sağladığını iddia ettiği yeni akıllı sözleşme programlama dili olan Move kullanılarak oluşturuldu. Bu dil sayesinde blockchain komutları kolayca doğrulanabiliyor, özel anahtar verileri değiştirilebiliyor ve Aptos modüler bir tasarıma sahip oluyor.

Güncellenebilir ve yapılandırılabilir bir modele sahip olan Aptos, yeni kullanım senaryolarını gerçekleştirebilme yeteneğine sahip. Yerel olarak uygulanan parçalama (sharding) özelliği aracılığıyla yatay iş hacmi ölçeklenebilirliği daha iyi bir kullanıcı deneyimi oluşturuyor.

İlgili Sayfalar:

Yine eski Diem mühendisleri tarafından oluşturulan Move tabanlı birinci katman blockchain olan Sui hakkında bilgi alın.

Modüler ve Monolitik blockchain modelleri arasındaki farkı öğrenin.

APT fiyatını gerçek zamanlı takip etmek ister misiniz? CoinMarketCap mobil uygulamasını indirin!

Kripto ekosistemini merak mı ediyorsunuz? Eğitim portalımız Alexandria'ya göz atın.

Dolaşımda Kaç Aptos Token Var?

APT, Aptos blockchain ağının yerel para birimi. Başlangıç aşamasında toplam APT arzı 1 milyardı. Bu yazının hazırlandığı esnada ise dolaşımda 130 milyon APT bulunuyordu.

Token dağıtımı şu şekilde: Topluluk (Yüzde 51,02); Çekirdek Destekçiler (Yüzde 19,00); Vakıf (Yüzde 16,50); Yatırımcılar (Yüzde 13,48);

Topluluğa ayrılan miktarın yaklaşık yüzde 80'i Aptos Foundation'a ve geri kalan ise Aptos Labs'a ait. Bu meblağ topluluğun büyümesi ve Aptos Foundation girişimlerini desteklemek için kullanılacak. Geri kalan tokenlerin kilidi ise önümüzdeki 10 yıl boyunca aylık olarak açılacak.

Yatırımcılar ve çekirdek destekçiler, mainnet'in hayata geçmesinden itibaren 4 yıllık hak ediş programına tabi tutuluyor. Aptos ekibi, 19 Ekim 2022'de erken testnet kullanıcılarına 20 milyon APT tokenlik bir airdrop duyurdu.

Aptos token ekonomisinin özetine ulaşmak için buraya tıklayın.

Aptos Mainnet Açılışı

Daha önce de bahsedildiği gibi, yatırımcılardan milyonlarca dolar toplanmış olmasına rağmen Aptos mainnet Ekim 2022'ye kadar başlatılmadı. Mainnet açılışından önce, "Aptos Incentivized Testnet (AIT)" adlı testnet mayıs ayından beri devam ediyordu.

Testnet dört aşamaya ayrıldı: AIT1, AIT2, AIT3 ve AIT4. Sürecin amacı; geliştiricileri, düğüm (node) operatörlerini ve denetçileri, mainnet açılışından önce uygulamaları başlatmaya ve ağa stres test uygulamaya davet ve teşvik etmekti.

9 Eylül 2022'de ağ, AIT3 sürecini tamamlayarak son testnet'ini çalıştırdı. Aptos, testnet süreci aracılığıyla Solrise Finance, PayMagic, Pontem Network ve MartianDAO dahil olmak üzere 100'den fazla projeye kucak açtı.

18 Ekim 2022'de mainnet sürecine başarıyla geçen Aptos, arkasında Move teknolojisi bulunarak kullanıma açılan ilk blockchain oldu. Bu yazının hazırlandığı sırada mainnet, Bizans Hata Toleransı (BFT) mutabakat protokolünden yararlanan AptosBFT'nin en güncel olan dördüncü sürümünü kullanıyordu. Ancak şirket, halihazırda AptosBFT'nin beşinci sürümü üzerinde çalışıyor.

Aptos Bridge Nedir?

LayerZero Labs adlı zincir üstü kullanıcı uygulama protokolü, 19 Ekim 2022'de Aptos Bridge özelliğini hayata geçirdi.

Blockchain köprüsü; kullanıcıların Ethereum, USDC ve USDT gibi para birimlerini Ethereum, BNB Chain, Polygon, Avalanche ve Optimism gibi blockchain ağlarından Aptos'a aktarmalarını sağlayacak.

Aptos Ağı Güvenli mi?

Aptos; Hisse İspatı ve AptosBFT olmak üzere iki konsensüs protokolü kullanıyor.

AptosBFT, aslen Diem için geliştirilmiş olan DiemBFT modeline fazlasıyla benzer yapıda. "Bizans Hata Toleransı" ifadesinin kısaltması olan "BFT"; katılımcılar çevrim dışı kalsa veya kötü niyetli davransa dahi ağın normal biçimde çalışmaya devam edebildiğini, yani Bizans hatasına dayanıklı olduğu anlamına geliyor.

AptosBFT, HotStuff protokolünü temel alarak geliştirilmiş özel bir konsensüs algoritması. Protokolün ağı güvence altına alması için arka planda çalışan birçok teknik yapı olsa da, zincir üstü durumu asıl olarak algoritma analiz ediyor. Yanıt vermeyen doğrulayıcıların vasıflarını, hiçbir insan müdahalesine gerek duymadan otomatik olarak güncelliyor.

Aptos Nereden Alınır?

APT token; Binance, FTX, Huobi, KuCoin ve Coinbase başta olmak üzere pek çok borsa ve alım satım platformu aracılığıyla alınabilir.